Form

ฟอร์มเป็นอ๊อบเจคพื้นที่ใช้ในการติดต่อกับผู้ใช้งาน โดยการสร้างทำได้ตามวิธีที่แนะนำมาแล้ว ใน Visual Basic มี Template ของฟอร์ม สำหรับการสร้างฟอร์ม โดยเลือกเมนู Project แล้วเลือกคำสั่ง Add Form จากนั้นให้วิธีการสร้างฟอร์มจากรายการในไดอะล๊อกบ๊อกซ์ ของ Add Form

คุณสมบัติเบื้องต้น

เมื่อสร้างฟอร์มขึ้นมาแล้ว มีคุณสมบัติที่มีผลต่อการทำงานฟอร์มที่ต้องพิจารณา คือ

BorderStyle ตามค่าเริ่มต้นจะกำหนด 2-Sizable คือ สามารถปรับขนาด Windows ได้ ถ้ากำหนดมีขนาดตายตัว ให้เลือก 1-FixedSingle หรือ 3-FixedDialog ในแบบหลังจะไม่มีปุ่ม Minimize และ Maximize

Caption เป็นการกำหนดชื่อหรือข้อความให้กับแถบไตเติลของฟอร์ม
ControlBox, MinButton และ MaxButton ถ้าต้องการให้มีปุ่มบนฟอร์มให้ตั้งค่าเป็น True ถ้าไม่ต้องการให้ตั้งค่าเป็น False ค่าเริ่มต้นของคุณสมบัติชุดนี้มีค่าเป็น True
WindowState เป็นการกำหนดลักษณะของฟอร์มเมื่อเปิดฟอร์มนั้น เช่น ถ้าต้องการให้ใหญ่เต็มจอ ให้กำหนดเป็น 2-Maximized
StartUpPosition เป็นการกำหนดตำแหน่งของฟอร์ม เมื่อเปิดฟอร์มนั้น
รอบอายุของฟอร์ม
การเรียกฟอร์มมาใช้แต่ละครั้ง ประกอบด้วยลำดับ event ที่เกิดขึ้นตั้งแต่เริ่มต้น จนถึงการสิ้นสุดการใช้งาน

ลำดับการเกิด event ของฟอร์ม คือ Initialize -> Load -> Resize -> Activate -> Paint -> QueryUnload -> Unload -> Terminate

แต่ช่วงระหว่าง Activate และ Paint อาจจะมีการเปลี่ยนระหว่างฟอร์ม เป็น

Activate -> Paint -> Deactivate -> Activate ->

Initialize Event

Initialize event เป็น event แรกที่เกิดขึ้นเมื่อมีการเรียกฟอร์มจากคำสั่งและเกิดก่อนที่ Visual Basic จะแสดง Windows และตัว control บนฟอร์ม ตามปกติใช้ในการตั้งค่าให้กับตัวแปร

Public BookTitle As String
Public newBook As Boolean

Private Sub Form_Initialize()
    ' ไม่จำเป็น
    BookTitle = ""
    ' จำเป็นมาก
    newBook = True
End Sub

เมื่อฟอร์มได้รับการ Initialize การกำหนดค่าตัวแปรจะให้ค่าเป็น 0 หรือ ข้อความว่าง ดังนั้น BookTitle = " " ตามตัวอย่างไม่จำเป็นต้องกำหนด

Load Event

Load event เป็น event ที่เกิดขึ้นต่อจาก initialize event ใช้ในการอ้างค่าให้กับฟอร์ม โดย event จะครบสมบูรณ์เมื่อ Visual Basic สร้าง window ของฟอร์มและตัว control เรียบร้อยแล้ว

Private Sub Form_Load()
    BookTitle = "Visual Basic 6.0"
    txtBook.Text = BookTitle
    If newBook Then chkNewBook.Value = vbChecked
End Sub

Resize Event

Resize event เกิดขึ้นก่อนที่จะเห็นฟอร์ม โดย event สามารถใช้ในการปรับตัว control ให้พอดีกับฟอร์ม นอกจาก Resize event เกิดขึ้นผู้ใช้ปรับขนาดฟอร์มเอง

Private Sub Form_Resize()
    ' modified textBox size
    txtBook.Width = ScaleWidth - txtBook.Left
    txtNote.Width = ScaleWidth - txtNote.Left
    txtNote.Height = ScaleHeight - txtNote.Top
    Refresh
End Sub

Activate Event

Activate event เกิดขึ้นหลังจาก Resize event และเมื่อฟอร์มได้รับสถานะแอ็คทีฟ event ที่ใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงค่าที่อาจจะเกิดจากการปรับปรุงจากฟอร์มอื่น

Private Sub Form_Activate()
    txtNote = "There are many new book."
End Sub

Paint Event

Paint event เป็นอีก event ที่เกิดขึ้นก่อนที่ฟอร์มจะทำงานได้อย่างสมบูรณ์ แต่จะไม่เกิดขึ้นถ้ามีกำหนดคุณสมบัติ AutoDraw เป็น True การประยุกต์ Paint event เพื่อใช้กับเมธอดกราฟฟิก เช่น การลากเส้น วงกลม เป็นต้น

Private Sub Form_Paint()
Dim r, ini, x, y As Single
Dim q As Integer

Cls
q = 0
' ตั้งค่าจุดศูนย์กลาง
x = ScaleWidth / 2
y = ScaleHeight / 2
If x < y Then ini = x Else ini = y
FillStyle = vbFSSolid

' วาดจากด้านนอก
For r = ini To 1 Step -(ini / 16)
    FillColor = QBColor(q)
    q = q + 1
    Circle (x, y), r
Next
' ฟื้น fillStyle เดิม
FillStyle = vbTransparent

End Sub

Paint event มีการประมวลผล เมื่อมีการ Refresh ฟอร์ม และเกิดขึ้นเมื่อมีการปรับขนาดฟอร์ม

Deactivate Event

Deactivate event เกิดขึ้นเมื่อมีการเปลี่ยนไปยังฟอร์มอื่น อาจจะใช้กับการซ่อนฟอร์มชั่วคราว โดยการกำหนดค่าคุณสมบัติ Visible เป็น False หรือใช้เมธอด Hide

Private Sub Form_Deactivate ( )
   Form1.Visible = False
End Sub

หรือ

Private Sub Form_Deactivate ( )
   Form1.Hide
End Sub

QueryUnload Event

เมื่อมีการ Unload ฟอร์ม จะเกิด QueryUnload event กับฟอร์มนั้น และสามารถตรวจสอบ Unload ได้จากพารามิเตอร์ UnloadMode

Private Sub Form_QueryUnload(Cancel As Integer, UnloadMode As Integer)

Select Case UnloadMode

' ปิดฟอร์ม โดยผู้ใช้
Case vbFormControlMenu ' = 0
'ปิดฟอร์ม โดยคำสั่ง
Case vbFormCode ' = 1
' สิ้นสุด Window ปัจจุบัน
Case vbAppWindows ' = 2
' ปิดโปรแกรม โดย Task Manager
Case vbAppTaskManager ' = 3
' ฟอร์มแม่ MDI ปิดฟอร์มนี้
Case vbFormMDIForm ' = 4
' ปิดฟอร์ม
Case vbFormOwner ' = 5

End Select

ยกเลิกการ Unload ให้ตั้งค่าพารามิเตอร์ Cancel เป็น True

Private Sub Form_QueryUnload(Cancel As Integer, UnloadMode As Integer)

End Sub

Unload Event

Unload event เป็นโอกาสสุดท้ายที่โปรแกรมสามารถยกเลิกการปิดฟอร์มได้ event ที่สามารถใช้ในการแจ้งข่าวสารให้ผู้ใช้ เช่น การบันทึกข้อมูล

Public IsSaved As Boolean

Private Sub Form_Unload(Cancel As Integer)
    If Not IsSaved Then
        MsgBox "Please save data"
        Cancel = True
    End If
End Sub

ถ้าไม่มีการยกเลิกการ Unload ขั้นต่อไป Visual Basic จะทำการยกเลิกตัว control ปิดฟอร์ม และยกเลิกทรัพยากรต่าง ๆ ของ Window

Controls Collection

ฟอร์มมีคุณสมบัติ คือ Controls collection ที่เก็บตัว control ทั้งหมดที่อยู่บนฟอร์ม โดย collection ช่วยในการเขียนคำสั่งการทำงานแบบต่อเนื่อง เช่น การล้างค่าของตัว control ทั้งหมดบนฟอร์ม

Dim i As Integer
On Error Resume Next

For i = 0 To Controls Count - 1
    Controls ( i ). Text = ""
Next

หรือใช้ For Each… Next

Dim Ctrl As Control
On Error Resume Next

For Each Ctrl In Controls
    Ctrl.Text = " "
Next

อ๊อบเจค Screen

อ๊อบเจค Screen เป็นอ๊อบเจคแบบ global ที่ใช้ทำงานด้านการมองเห็น ตามปกติคุณสมบัติ Left, Top, Width และ Height ของฟอร์ม ใช้หน่วยวัดคือ twips ซึ่งหน่วยนี้สามารถใช้ได้กับจอภาพและการพิมพ์ โดยการพิมพ์ 1 นิ้ว เท่ากับ 1,440 twips สีบนจอภาพขึ้นกับการกำหนดความละเอียดของจอภาพ การหาขนาดทำได้จากคุณสมบัติ Width และ Height ของอ๊อบเจค Screen เช่น การย้ายฟอร์มไปที่มุมขวาด้านล่างของจอภาพสามารถใช้คำสั่ง

Move Screen.Width - Width, Screen.Height - Height

การแปลงค่าจาก twips เป็นหน่วยอื่น เช่น แปลงเป็นพิกเซล ให้ใช้คุณสมบัติ TwipsPerPixelX และ TwipsPerPixelY ของอ๊อบเจค Screen

ScrWidth = Screen.Width / Screen.TwipsPerPixelX
ScrHeight = Screen. Height / Screen.TwipsPerPixelY
Move Left, Top, Width - 10 * Screen.TwipsPerPixelX, Height - 20 * Screen.TwipsPerPixelY

อ๊อบเจค Screen สามารถใช้ในการระบุขนาดของฟอนต์ โดยใช้คุณสมบัติ Font และ FontCount

Dim i As Integer

For i = 0 To Screen.FontCount - 1
    lstFonts.AddItem Screen.Fonts(i)
Next

การกำหนดรูปร่างเมาส์ โดยใช้คุณสมบัติ MousePointer และ MouseIcon

Screen.MousePointer = vbHuouglass

การกำหนดให้กับตัว control กับโปรแกรมประยุกต์ที่ใช้งาน สามารถประยุกต์กับอ๊อบเจค Screen โดยการใช้คุณสมบัติ ActiveForm และ ActiveControl ซึ่ง ActiveForm มีคุณสมบัติอ่านอย่างเดียว (read-only) แต่ใช้อ้างอิงฟอร์มที่แอ็คทีฟ ส่วน ActiveControl อ้างถึงตัว control ที่ได้รับการโฟกัสบนฟอร์มที่แอ็คทีฟ

On Error Resume Next
If Screen.ActiveForm.Name = "frmBook" Then
    Screen.ActiveControl.Text = ""
End If